Suç Duyurusu Nedir?
Suç duyurusu, bir suç şüphesinin yetkili mercilere resmen bildirilmesidir. Adalet sistemimizde, şiddet tekeli devletin elindedir ve bu nedenle devletin görevi suçları soruşturmak ve failleri cezalandırmaktır. Suç duyurusu, bu sürecin başlangıç aşamasıdır.
a) İhbar
İhbar, suç şüphelisi veya suça konu olayın yetkili makamlara bildirilmesidir. Herkes ihbarda bulunma hakkına sahiptir. Örneğin, sokakta gerçekleşen bir kavgayı gören kişiler, bunu polise ihbar edebilir. İhbar, şikayetten farklıdır çünkü ihbar herkes tarafından yapılabilirken, şikayet yalnızca mağdur veya suçtan zarar gören kişiler tarafından yapılabilir.
b) Şikayet
Şikayet, mağdur veya suçtan zarar gören kişinin yetkili makamlara bildirimde bulunması ve faillerden şikayetçi olmasıdır. Şikayet etme hakkı yalnızca mağdur veya suçtan zarar gören kişilere aittir. Üçüncü şahıslar şikayetçi olamaz, ancak ihbarda bulunabilirler. Ayrıca, şikayetçi olma hakkı olan bir kişi de şikayetçi olmayabilir ve yalnızca ihbarda bulunabilir. Şikayetin yapılması, bazı suçlar açısından soruşturmanın başlatılmasını ve devam ettirilmesini etkileyebilir. Bu tür suçlara "takibi şikayete bağlı suçlar" denir. Takibi şikayete bağlı suçlarda şikayetçi olunmaması veya şikayetten vazgeçilmesi halinde, savcılık tarafından resen soruşturma başlatılamaz.
Suç Duyurusu Nereye Yapılır?
Suç duyurusu, suç şüphesinin yetkili mercilere iletildiği resmi bir bildirimdir. Suç duyurusu, Cumhuriyet savcılığına doğrudan veya kolluk kuvvetlerine (polis, jandarma) yapılabilir.
Kolluk kuvvetleri tarafından alınan suç duyuruları, derhal savcılığa iletilir. Suç duyurusunu değerlendiren ve soruşturma sürecini başlatan merci genellikle savcılıktır. Ancak Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 163. maddesinde belirtilen durumlarda, sulh ceza hakimi de soruşturma yetkisine sahiptir.
Savcılığa yazılı başvuru yapılabilir. Yoğunluktan dolayı, savcılık sözlü suç duyurularını kolluk kuvvetlerine yönlendirebilir.
Kolluk kuvvetlerine yapılan suç duyurusunun ardından, soruşturma dosyasına beyan ve delil dilekçeleri sunulabilir.
Suç Duyurusu Nasıl Yapılır?
Suç Duyurusu bir suçun işlendiği şüphesiyle yetkili makamlara yapılan resmi bildirimdir. Suç duyurusu, sözlü veya yazılı olarak yapılabilir. Ancak yazılı olarak yapılması ve dilekçeye suçla ilgili kanıtların eklenmesi tavsiye edilir.
Suç duyurusu doğrudan savcılığa veya polis karakoluna yapılabilir. Polis karakolu, kolluk kuvvetlerine yapılan suç duyurularını derhal savcılığa iletir.
Suç duyurusunu bir avukat aracılığıyla da yapmak mümkündür. Bu, özellikle şikayette bulunacaklar ve sonraki kovuşturma aşamasında katılma talebinde bulunacaklar için önerilir.
Suç duyurusunda bulunan kişi suçlunun kimliğini bilmeyebilir. Olayın doğru şekilde anlatılması ve kanıtların sunulması yeterlidir. Suçlunun kimliği, soruşturma sonucunda tespit edilebilir.
Suç Duyurusu Süresi
Takibi şikayete bağlı suçlar için 6 ay içinde şikayette bulunulmalıdır. Bu süre, suçun ve failin öğrenildiği tarihten başlar.
Takibi şikayete bağlı olmayan suçlar için ise dava zamanaşımı süresi dolmadan şikayet veya ihbar edilmelidir.
Kimler Suç Duyurusunda Bulunabilir?
Suç Duyurusu işlemi, suç işlendiği şüphesi olan kişilerin tespiti ve cezalandırılması sürecini başlatır. Bu süreçte, ihbar ve şikayet kavramları önem taşır.
İhbar, bir olayın veya şüphelinin yetkililere bildirilmesini ifade ederken, şikayet ise mağdur veya suçtan zarar gören kişinin failler hakkında şikayette bulunması anlamına gelir.
Suç Duyurusunda Bulunma Hakkı
Suç duyurusu hakkı, herkese tanınmıştır. Herkes, suç olduğunu düşündüğü bir olayı ya da şüpheliyi kolluk kuvvetlerine veya savcılığa ihbar edebilir. Ancak, şikayette bulunma hakkı yalnızca mağdur veya suçtan zarar gören kişilere aittir.
Mağdur veya suçtan zarar gören kişi, şüphelinin kimliğini tespit etmese bile suç duyurusunda bulunabilir. Bu durumda, soruşturma sürecinde şüphelinin kimliği belirlenmeye çalışılır.
Üçüncü kişiler, mağdur veya suçtan zarar gören değilseler, şikayetçi olamazlar. Ancak, ihbarda bulunma hakkına sahiptirler.
Takibi Şikayete Bağlı Suçlar
Türk Ceza Kanunu'nda yer alan bazı suçlar, takibi şikayete bağlı olarak tanımlanmıştır. Takibi şikayete bağlı suçlarda, mağdur veya suçtan zarar gören kişinin 6 ay içerisinde şikayette bulunması gerekir (TCK Md. 73). Bu süre, suçun öğrenildiği tarihten itibaren başlar.
Takibi Şikayete Bağlı Olmayan Suçlar
Takibi şikayete bağlı olmayan suçlarda ise herhangi bir süre sınırlaması yoktur. Bu suçlar için, dava zamanaşımı süresi geçmeden şikayette bulunulabilir.
İhbar ve Şikayet Arasındaki Fark
İhbar, herkesin yapabileceği bir işlemdir ve mağdur veya suçtan zarar gören olma şartı aranmaz. Şikayet ise yalnızca mağdur veya suçtan zarar gören kişiler tarafından yapılabilir. Ayrıca, takibi şikayete bağlı suçlarda, şikayette bulunulmaması veya şikayetten vazgeçilmesi halinde, soruşturma ve kovuşturma işlemleri durur.
Kime Karşı Suç Duyurusunda Bulunulabilir?
Suç duyurusu, bir suçun işlendiği şüphesiyle yetkili mercilere yapılan resmi bildirimdir. Suç duyurusunda bulunmak için failin kimliğini bilmek gerekmez. Suça konu olay ihbar edilerek kolluk kuvvetlerine veya savcılığa bildirilebilir.
Suç duyurusunda bulunulan kişi, suçun faili olmalıdır. Aksi takdirde iftira suçu oluşabilir. Failin kimliği bilinmiyorsa, soruşturma çalışmaları sonucunda ortaya çıkarılmaya çalışılır.
Suç duyurusunda kimliğinizin belirtilmesi önemlidir. Ancak anonim olarak da ihbar yapılabilir. Ancak bu durumda delillerin güçlü olması gerekir.
Suç Duyurusunda Bulunma Süresi Ne Kadardır?
Takibi Şikayete Bağlı Suçlar:
CMK 72/1 Madde'sine göre, takibi şikayete bağlı suçlar için şikayet süresi suçun öğrenildiği tarihten itibaren 6 aydır. Bu süre, dava zamanaşımı süresinin geçmesiyle birlikte sona erer.
Takibi Şikayete Bağlı Olmayan Suçlar:
Takibi şikayete bağlı olmayan suçlar için dava zamanaşımı süresi içerisinde şikayette bulunulmalıdır.
Önemli Hususlar:
- Şikayet hakkı sahibi, mağdur veya suçtan zarar görendir.
- Suç duyurusunda şüphelinin kimliğinin bilinmesi şart değildir.
- Zamanaşımı süreleri, suçun türüne göre değişiklik gösterir. Detaylı bilgi için CMK'nın ilgili maddelerine başvurulmalıdır.
Suç Duyurusunda Bulunma Masrafları
Suç duyurusunda bulunmak ücretsizdir. Kolluğa veya doğrudan savcılığa yapılan başvurulardan herhangi bir ücret alınmaz.
Ancak, bu işlemlerin bir avukat aracılığıyla sağlanması durumunda, avukatlık ücreti söz konusu olur. Avukatlık ücretleri, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'ne göre belirlenir.
Avukatlık ücretleri, avukatın deneyimi, uzmanlığı ve davanın karmaşıklığı gibi faktörlere göre değişebilir. Bu nedenle, suç duyurusu işlemleri için bir avukatla görüşmeden önce ücret konusunda bilgi almak faydalıdır.
Suç Duyurusunun Sonuçları
Suç duyurusunda bulunulması akabinde Cumhuriyet savcısı tarafından soruşturma evresine geçilir. Soruşturma evresi sonucunda iddianamenin hazırlanması ve kabulü akabinde kovuşturmaya geçilir.
Soruşturma: Cumhuriyet savcısı veya sulh ceza hakimi, suç duyurusunu değerlendirerek soruşturma yapılıp yapılmayacağına karar verir. Soruşturma, suçun işlenip işlenmediğini, şüphelinin kim olduğunu ve delillerin neler olduğunu tespit etmek için yapılır.
Kovuşturma: Soruşturma sonucunda iddianamenin hazırlanması ve kabulü akabinde kovuşturmaya geçilir. Kovuşturma, sanığın suçlu olup olmadığının mahkeme tarafından belirlendiği aşamadır. Mahkeme, sanığın lehine ve aleyhine olan tüm delilleri değerlendirerek karar verir.
Hüküm: Mahkeme, sanığın suçlu olduğuna karar verirse, işlediği suçun karşılığı olan cezai yaptırıma hükmeder. Cezai yaptırımlar, hapis cezasından para cezasına kadar değişebilir.
İstinaf ve Yargıtay: Sanık veya mağdur, mahkemenin kararına itiraz edebilir. İtiraz, istinaf ve Yargıtay aşamalarında incelenir. İstinaf mahkemesi, ilk derece mahkemesinin kararını onaylayabilir, bozabilir veya değiştirebilir. Yargıtay ise istinaf mahkemesinin kararını onaylayabilir veya bozabilir.
0 yorum